Είσοδος σκύλου σε αυτοκινητόδρομο και πρόκληση τροχαίου ατυχήματος. Ποιος φέρει ευθύνη για αποζημίωση.
Παρατίθεται κατωτέρω απόσπασμα της υπ.αρ. 75/2016 απόφασης του Ειρηνοδικείου Λαρίσης, δημοσιευμένη στην Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών του ΔΣΑ.
"…
Με το περιεχόμενο αυτό η αγωγή, παραδεκτά φέρεται προς συζήτηση στο Δικαστήριο
αυτό, το οποίο είναι αρμόδιο καθ` ύλη και κατά τόπο αρθρ. 14 παρ. 1, 22
Κ.Πολ.Δ.), κατά την προκείμενη τακτική διαδικασία και η οποία είναι ορισμένη,
(αρθρ. 11 παρ. 2, 118 αρ. 4 και 216 ΚΠολΔ), περιέχουσα τα κατά νόμο στοιχεία
για τον προσδιορισμό του είδους και του ύψους των αιτημάτων της, απορριπτομένου
κάθε περί αντιθέτου ισχυρισμού της εναγομένης. Επίσης, απορριπτέα τυγχάνει η
ένσταση έλλειψης παθητικής νομιμοποίησης της εναγομένης στην άσκηση της
κρινόμενης αγωγής και συνακολούθως και η ένσταση αναρμοδιότητας του παρόντος
Δικαστηρίου, με τον ισχυρισμό ότι
υπόχρεος προς αποζημίωση του ενάγοντος είναι ο Δήμος Κ., εντός των ορίων του
οποίου έλαβε χώρα το επίδικο ατύχημα, αφού ο τελευταίος είναι υπόχρεος για την
περισυλλογή και απομάκρυνση αδέσποτων ζώων, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου Ν.
4039/2012, ενώ, το ανωτέρω καθήκον δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των συμβατικών
υποχρεώσεων που ανέλαβε η ίδια η εναγομένη σύμφωνα με το Ν. 3605/2007. Και
τούτο, διότι, ανεξαρτήτως της οποιασδήποτε ευθύνης φέρει εν προκειμένω ο Δήμος
Κ. για το ένδικο ατύχημα, η παθητική νομιμοποίηση της εναγομένης με την παρούσα
αγωγή θεμελιώνεται, βάσει των εκτιθέμενων στην αγωγή πραγματικών περιστατικών,
στην παραβίαση της συμβατικής της υποχρέωσης ως παραχωρησιούχου για προσήκοντα
έλεγχο και συντήρηση της περίφραξης του αυτοκινητοδρόμου στο σημείο του
επίδικου ατυχήματος και όχι στην παράλειψη περισυλλογής του αδέσποτου σκύλου
που προκάλεσε το ατύχημα. Περαιτέρω δε κρίνεται νόμιμη, ερειδόμενη στις
διατάξεις των άρθρων 914, 297, 298, 330 εδ.β, 71, 922, 932, 340, 346 Α.Κ. και
907, 908, 176 Κ.Πολ.Δ. συνεπώς η αγωγή να ερευνηθεί περαιτέρω και ως προς την
ουσιαστική της βασιμότητα, αφού για το αντικείμενό της καταβλήθηκε το προσήκον
τέλος δικαστικού ενσήμου μετά των νομίμων προσαυξήσεων υπέρ Τ.Ν. και ΤΑΧΔΙΚ
(βλ. υπ αριθ.
/9-11-2015 διπλότυπο είσπραξης της Δ.Ο.Υ Λ.).
Περαιτέρω, στην προκειμένη περίπτωση,
αποδείχθηκε ότι στις …. 2011 και περί ώρα 17:00, ο ενάγων κινείτο στη δεξιά
λωρίδα κυκλοφορίας της Π.Α.Θ.Ε (αυτοκινητοδρόμου) με κατεύθυνση από Θ. προς Α.,
οδηγώντας το υπ’ αριθ. κυκλοφορίας …. Ι.Χ.Ε αυτοκίνητο ιδιοκτησίας του και ενώ
ευρισκόταν στο 352,9 χλμ της ανωτέρω οδού, εντός των ορίων του Δήμου Κ.Λ.,
αιφνίδια εισήλθε επί του οδοστρώματος αδέσποτος σκύλος, με αποτέλεσμα, να
προσκρούσει με το εμπρόσθιο τμήμα του αυτοκινήτου του στο ανωτέρω ζώο, το οποίο
επιχειρούσε να διασχίσει κάθετα το οδόστρωμα και με περαιτέρω συνέπεια το
αυτοκίνητο του ενάγοντος να υποστεί υλικές ζημίες εντοπιζόμενες στο εμπρόσθιο τμήμα
του, παρά την τροχοπέδηση που ενήργησε. Περαιτέρω, αποδείχθηκε ότι την επόμενη
ημέρα του ατυχήματος (22 ώρες μετά το ατύχημα), ο ενάγων επισκέφθηκε το Γενικό
Νοσοκομείο …, όπου διαπιστώθηκε κατά την εξέτασή του από τους αρμόδιους ιατρούς
άλγος/ ευαισθησία της αριστερής μηροβουβωνικής χώρας και ερυθρότητα/εκχύμωση
στην περιοχή, όπως προκύπτει από το με αριθ…../ έγγραφο του ανωτέρω
νοσοκομείου. Ωστόσο, από το προσαγόμενο ενώπιον του παρόντος Δικαστηρίου
αποδεικτικού υλικού, δεν προκύπτει ευθύνη των υπαλλήλων και των λοιπών
προστηθέντων οργάνων της εναγομένης για το ατύχημα, η οποία είχε αναλάβει, όπως
ανωτέρω αναφέρθηκε, με την από 28-6-2007 σύμβαση παραχώρησης την υποχρέωση
μελέτης κατασκευής και εκμετάλλευσης του ως άνω αυτοκινητοδρόμου στο οποίο
περιλαμβάνεται και το τμήμα στο οποίο έλαβε χώρα και το ένδικο ατύχημα. Διότι,
όπως αναφέρθηκε σύμφωνα με το άρθρ. 9.2 η ευθύνη της εναγομένης δεν είναι
απεριόριστη αλλά η ευθύνη αυτή δημιουργείται όταν ζημίες προκαλούνται από
υπαιτιότητα της παραχωρησιούχου ή των προσώτιων που χρησιμοποιεί για την
εκτέλεση της σύμβασης λόγω μη τήρησης των υποχρεώσεων που ρυθμίζονται στη
σύμβαση παραχώρησης. Στην προκειμένη περίπτωση η ως άνω οδός ΠΑΘΕ είναι
συγχρόνως αυτοκινητόδρομος πλήρως περιφραγμένος σε όλο το μήκος της και φέρει
ανοίγματα μόνο στις εξόδους αυτής, στις οποίες όπως είναι φυσικό δεν είναι
δυνατό να τοποθετηθεί περίφραξη, αφού έτσι θα παρεμποδιζόταν η είσοδος και η
έξοδος των οχημάτων σε αυτή. Περαιτέρω, η εναγομένη διαθέτει υπαλληλικό
προσωπικό το οποίο παρακολουθεί επί 24ώρου βάσεως την κίνηση των οχημάτων και
παρεμβαίνει σε οποιαδήποτε κατάσταση ανάγκης, όπως στην προκειμένη περίπτωση.
Το γεγονός της ύπαρξης περίφραξης ύψους τουλάχιστο 1,50 μέτρου στο σημείο του
ατυχήματος (χ.θ. 352+900) και συγκεκριμένα κατά μήκος του δυτικού αγροτικού
παραδρόμου Α/Κ Α. έως Α/Κ Σ., προκύπτει από την επιτόπια θεώρηση του τόπου του
ατυχήματος και το επιβεβαιώνει άλλωστε και ο μάρτυρας απόδειξης (βλ. πρακτικά),
ενώ το γεγονός της άμεσης συνδρομής του συνεργείου των υπαλλήλων της εναγομένης
αποδεικνύεται και από την από …. 2011 γνωστοποίηση δήλωση του πληρεξούσιου
δικηγόρου του ενάγοντος προς την εναγομένη, όπου αναφέρει ότι «έσπευσε
συνεργείο υπαλλήλων στης εταιρίας σας το οποίο κατέγραψε το συμβάν». Περαιτέρω,
ο μάρτυρας απόδειξης κατέθεσε ότι επισκέφθηκε την επόμενη ημέρα του ατυχήματος,
μαζί με τον ενάγοντα, τον τόπο του ατυχήματος, όπου διαπίστωσαν κατά μήκος του
συρματοπλέγματος που οριοθετεί τον παράδρομο από τον αυτοκινητόδρομο την ύπαρξη
μεγάλων οπών στο επίδικο σημείο. Ο ενάγων προσκομίζει σχετικά μετ’ επικλήσεως
φωτογραφίες, με εκτυπωμένη επ’ αυτών ως ημερομηνία λήψεώς τους την … 2011, ήτοι
τρεις (3) ημέρες μετά το ατύχημα, οι οποίες εμφανίζουν κανάλι απορροής ομβρίων
υδάτων από τον αυτοκινητόδρομο προς στον αγροτικό παράδρομο και στην απόληξη
αυτού ( καναλιού) εμφαίνεται σε τμήμα της περίφραξης η ύπαρξη ανοίγματος ικανού
για τη διέλευση αδέσποτου σκύλου. Περαιτέρω, στην επίσης προσκομιζόμενη από τον
ενάγοντα από …. 2011 «έκθεση πραγματογνωμοσύνης» του πολιτικού μηχανικού …., η
οποία εκτιμάται ελεύθερα μαζί με τα υπόλοιπα αποδεικτικά μέσα, επίσης
βεβαιώνεται ότι, μετά από αυτοψία που πραγματοποίησε ο ανωτέρω μηχανικός στο
σημείο του ατυχήματος, ήτοι 300 μέτρα από τη γέφυρα που συνδέει τον Π. με το
Μ., εντόπισε άνοιγμα μεγάλης διαμέτρου, περίπου 90 εκατοστών ύψους από το
έδαφος στο συρματόπλεγμα της περίφραξης που χωρίζει την εθνική οδό με τον
αγροτικό παράδρομο και σε απόσταση 30 μέτρων από το σημείο του δυστυχήματος. Ο
ανωτέρω μηχανικός βεβαιώνει ότι το άνοιγμα οφείλεται σε κόψιμο του μεταλλικού
πλέγματος της περίφραξης από τρίτους και ότι υφίσταται επί μακρώ χρονικό
διάστημα, γεγονός που προκύπτει, όπως αναφέρει, από τα αγριόχορτα που υπάρχουν
εκατέρωθεν της περίφραξης και τα οποία έχουν μεγαλώσει αρκετά, καθώς και από το
γεγονός ότι τα πρανή δεν έχουν καθαριστεί για πολύ καιρό, ενώ, περαιτέρω
βεβαιώνει την ύπαρξη άλλων δυο ανοιγμάτων στην περίφραξη σε διαφορετικά σημεία
κοντά στο σημείο του ατυχήματος. Ωστόσο,
παρά το γεγονός, ότι είναι πράγματι δυνατό, να δημιουργούνται κατά καιρούς
ανοίγματα από ανθρώπινες ενέργειες στη συρμάτινη περίφραξη που διαχωρίζει τον
αυτοκινητόδρομο από τον παράδρομο, ωστόσο, από την επιτόπια θεώρηση που
διενήργησε το Δικαστήριο κατά μήκος του παραδρόμου από το ύψος του Α/Κ της Α.
έως τη γέφυρα Μ.- Π. σε συνδυασμό και με την κατάθεση του μάρτυρα απόδειξης,
αλλά και με τις προσκομιζόμενες από την εναγομένη με την προσθήκη-αντίκρουσή
της φωτογραφίες, αποδείχθηκε ότι σε κάθε περίπτωση που ανακύπτουν τέτοια
ανοίγματα και ειδικά στις απολήξεις των καθέτων τάφρων απορροής των ομβρίων
υδάτων, όπως εν προκειμένω, το υπαλληλικό προσωπικό της εναγομένης σπεύδει και
τοποθετεί πρόσθετο τμήμα συρματοπλέγματος καλύπτοντας τα σχετικά ανοίγματα.
Ειδικότερα, αποδείχθηκε ότι κινητά συνεργεία της εταιρίας εκτελούν περιπολίες
και επιθεωρούν τον Αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ σε τακτικά χρονικά διαστήματα επί
εικοσιτετραώρου βάσεως, ώστε να εξασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία του έργου
παραχώρησης και η ασφαλής κυκλοφορία των χρηστών. Στην προκειμένη δε περίπτωση,
από τον προσκομιζόμενο από την εναγομένη πίνακα εκτέλεσης προγραμματισμένων
εργασιών της ….., προκύπτει ότι το συνεργείο της εναγομένης προέβη στην
εκτέλεση τακτικού ελέγχου και επισκευής της περίφραξης, τόσο στον ανατολικό όσο
και στον δυτικό παράδρομο από το ύψος του Α/Κ της Ν. έως το ύψος του Α/Κ του
Ευαγγελισμού, από τον οποίο προκύπτει ότι η κατάσταση της περίφραξης ελέγχθηκε
και επισκευάσθηκε σε μεγάλη ακτίνα γύρω από το επίδικο σημείο, μόλις δυο ημέρες
προ της επέλευσης του επίδικου ατυχήματος. Περαιτέρω δε, από τον προσκομιζόμενο
από την ενάγουσα πίνακα εκτέλεσης προγραμματισμένων εργασιών της ….2011, ήτοι
την επομένη του ατυχήματος βεβαιώνεται από το συνεργείο της εναγομένης η
εκτέλεση εκτάκτου ελέγχου και επισκευής της περίφραξης από τον δυτικό παράδρομο
από το ύψος του Α/Κ της Α.έως το ύψος του Α/Κ Σ., σε συνέχεια του επίδικου
συμβάντος, εκπληρώνοντας έτσι τις συμβατικές της υποχρεώσεις για την συντήρηση
και αποκατάσταση της περίφραξης. Αναφορικά με το άνοιγμα το οποίο εμφαίνεται
στις φωτογραφίες που προσκομίζει ο ενάγων, σε τμήμα της περίφραξης του
αυτοκινητοδρόμου και οι οποίες φέρεται ότι έχουν ληφθεί τρεις (3) ημέρες μετά
την επέλευση του ατυχήματος, καταρχήν, όπως είναι ορατό από τις φωτογραφίες
αυτές, το άνοιγμα έχει δημιουργηθεί πράγματι από ανθρώπινη ενέργεια, αφού είναι
εμφανής η παραβίαση του συρματοπλέγματος, το οποίο έχει καμφθεί προς τα πάνω
προκειμένου να δημιουργηθεί ελεύθερος χώρος κάτω από αυτό. Άλλωστε, από τα
προσαγόμενα από τον ίδιο αποδεικτικά μέσα δεν αποδεικνύεται ότι το ανωτέρω
άνοιγμα υφίστατο και κατά την ημέρα της επέλευσης του ατυχήματος, ενόψει των
ελέγχων και της επισκευής της περίφραξης που αποδείχθηκε ότι διενήργησαν οι
υπάλληλοι της εναγομένης στο επίδικο σημείο, τόσο δυο ημέρες πριν όσο και μια
ημέρα μετά το επίδικο ατύχημα, σε όλα δε τα ανοίγματα της περίφραξης υφίσταται
τοποθετημένο πρόσθετο συρματόπλεγμα. Ακόμη, όμως και στην περίπτωση που ήθελε
γίνει δεκτό ότι το άνοιγμα αυτό υπήρχε στην περίφραξη και κατά την ημέρα του
ατυχήματος, δεν αποδεικνύεται αιτιώδης συνάφεια μεταξύ του ανοίγματος αυτού και
της επέλευσης του επίδικου ατυχήματος, διότι, ουδόλως αποδεικνύεται ότι το
αδέσποτο ζώο εισήλθε στον αυτοκινητόδρομο από το συγκεκριμένο άνοιγμα.
Αντιθέτως δε, επειδή πλησίον του σημείου όπου συνέβη το ατύχημα και
συγκεκριμένα σε απόσταση περίπου 1,5 χιλιομέτρων βρίσκεται ο ανισόπεδος κόμβος
της Α. (χ.θ. 350+000), στον οποίο υποχρεωτικά δεν τοποθετήθηκε περίφραξη, είναι
φανερό, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής, ότι από το
σημείο αυτό προφανώς εισήλθε ο αδέσποτος σκύλος στον οποίο προσέκρουσε το
αυτοκίνητο του ενάγοντος και οποίος αφού διένυσε μικρή απόσταση εσωτερικό και
κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου, επιχείρησε να διασχίσει κάθετα το δρόμο και
συγκρούσθηκε με το αυτοκίνητο του ενάγοντος. Δεδομένου δε ότι μεσολάβησε μικρό
χρονικό διάστημα από την είσοδο του σκύλου στον αυτοκινητόδρομο μέχρι την
επέλευση του ένδικου ατυχήματος, δεν ήταν ανθρωπίνως δυνατή, η άμεση γνώση και
κινητοποίηση της ομάδας περιπολίας της εναγομένης εταιρίας που είναι αρμόδια
για το τμήμα αυτό του αυτοκινητοδρόμου, ώστε άμεσα να περισυλλέξει τον αδέσποτο
σκύλο. Ούτε άλλωστε ειδοποιήθηκε από άλλο οδηγό οχήματος για την είσοδο του
ζώου στον αυτοκινητόδρομο. Περαιτέρω δεν αποδείχθηκε ότι η εναγομένη πέραν της
κατασκευής της περίφραξης και της συντήρησης αυτής, προκειμένου να αποφεύγεται
η είσοδος στην ΠΑΘΕ αυτοκινήτων και ζώων από σημεία πλην των εξόδων, έχει
αναλάβει τη συμβατική υποχρέωση περισυλλογής ή απομάκρυνσης των ζώων αδεσπότων
ή μη, που τυχόν θα εισχωρήσουν από τα σημεία εισόδου - εξόδους σε αυτή. Ούτε
αποδείχθηκε ότι όταν διήλθε η περίπολος της εναγομένης από το σημείο του
ατυχήματος υπήρχε το αδέσποτο ζώο και δε φρόντισε για την απομάκρυνσή του από
εκεί ή δε φρόντισε να ειδοποιήσει τους διερχόμενους οδηγούς όπως εν προκειμένω
τον ενάγοντα. Από τα παραπάνω αποδειχθέντα συνάγεται ότι η εναγομένη είχε λάβει
όλα τα προσήκοντα μέτρα και είχε εκπληρώσει πλήρως τις συμβατικές της
υποχρεώσεις για την αποτροπή του κινδύνου βλάβης των οχημάτων που κινούνται
στην ΠΑΘΕ και το τυχαίο περιστατικό της εισόδου ενός αδεσπότου ζώου (σκύλου)
στο οδόστρωμα προφανώς από σημείο όπου δεν είναι δυνατή η τοποθέτηση
περίφραξης, αφού δεν αποδείχθηκε ότι αυτό εισήλθε στο οδόστρωμα από οπή, που
δημιουργήθηκε στην περίφραξη, για την οποία θα είχε ευθύνη η εναγομένη, δεν
μπορεί να θεμελιώσει οποιαδήποτε ευθύνη αυτής προς αποζημίωση της ενάγουσας,
διότι δεν προέκυψε ουδεμία αδικοπραξία ούτε από θετική ενέργεια, ούτε από
παράλειψη των οργάνων της. Επομένως ουδεμία υποχρέωση αποζημίωσης της ενάγουσας
υφίσταται για τις αναφερόμενες στην ένδικη αγωγή αιτίες. Κατόπιν των ανωτέρω πρέπει η κρινόμενη αγωγή ν’ απορριφθεί ως
ουσιαστικά αβάσιμη και να συμψηφιστεί η δικαστική δαπάνη μεταξύ των διαδίκων,
καθώς η ερμηνεία του κανόνα δικαίου που εφαρμόστηκε ήταν ιδιαίτερα δυσχερής
(αρθρ. 179 Κ.Πολ.Δ.)..."